BİR BU EKSİKTİ! CORONAVİRÜS
Coronavirus’lar (Cov), soğuk algınlığından MERS – CoV ve SARS-CoV gibi daha ciddi hastalıklara neden olan virüs ailesinin bir parçası.
2003 yılında Çin’de görülen SARS salgınının, 2012 yılında Suudi Arabistan’da görülen MERS salgınının nedeni de coronovirüsler. Yapılan araştırmalar SARS-CoV’ün misk kedisinden, MERS-CoV’ün ise çöl devesinden insana geçtiğini gösteriyor.
Son zamanlarda ortaya çıkan coronavirüs ise daha önce insanda rastlanmayan bir tür. Dünya sağlık örgütü (WHO) yeni salgını Covid-19 olarak isimlendirdi. ( 19 sayısı salgının görülmeye başladığı yıl olan 2019’dan geliyor.)
İlk Covid-19 vakaları Çin’in Wuhan şehrindeki Huanan deniz ürünleri pazarında bulunmuş olan insanlarda başladı. İlk belirlemeler Covid-19’un yarasalardan bulaştığı yönündeydi ancak sonrasında başka bir hayvanın bir tür ara taşıyıcı olduğu ortaya çıktı.
Yapılan araştırmalar coronavirüsün nesneler üzerinde bir hafta bile hayatta kalabileceğini gösteriyor. Yeni coronavirüsün tahmini kuluçka süresi 2-14 gün arasında değişiyor. Enfeksiyonun yaygın belirtileri solunum semptomları, ateş, öksürük ve nefes darlığıdır. Daha ciddi vakalarda pnömoni, ağır akut solunum yolu enfeksiyonu, böbrek yetmezliği ve hatta ölüm görülebilir.
Coronavirüsler nefes alıp verildiğinde ya da öksürmekle, hapşırmakla damlacıklar yoluyla insandan insana bulaşabiliyor. Takılan herhangi bir koruyucu maske virüsün geçişini engellemiyor. Elleri yıkamak, sık dokunulan yerleri dezenfekte etmek, yüze ağza dokunmaktan kaçınmak enfeksiyon riskini azaltıyor.
Virüslerin hızlı bir şekilde mutasyona uğraması işe yarayabilecek bir aşının geliştirilmesini zorlaştırıyor. Henüz Corona / Covid-19 (Korona) virüs ailesine karşı koruma sağlayacak bir aşı bulunmamaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü,
- Enfekte olmuş kişilerle yakın temastan kaçınmanın,
- El hijyenine dikkat etmenin, sık aralıklarla elleri en az 20 saniye sabun ve su ile yıkamanın; sabun ve su olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanmanın; özellikle hasta insanlar veya çevresi ile doğrudan temas ettikten sonra elleri mutlaka yıkamanın,
- Çiftlik veya vahşi hayvanlarla korunmasız temastan kaçınmanın,
- Enfekte olduysanız eğer, mesafeyi korumanın, öksürürken, hapşırırken tek kullanımlık kağıt mendil ile ağızın ve burnun kapatılmasının; kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içinin kullanılmasının, ellerin yıkanmasının; gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçınmanın,
- Enfekte olan kişilerin dokunduğu yüzeylerin dezenfekte edilmesinin,
- Et, yumurta gibi hayvansal gıdaların iyice pişirilmesinin,
- Hasta kişilerin mümkünse kalabalık yerlere girmemesinin, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burnun kapatılmasının, mümkünse tıbbi maske kullanılmasının önemli olduğunu belirtmiştir.
Mevlüde OLCAYTÜRK
Fen Bilimleri Öğretmeni
